حوزه ملایر آشنایی با جهان اسلام
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
اندونزی در آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه قرار دارد. این کشور یک مجمع‌الجزایر متشکل از ۱۷٬۵۰۸ جزیره و ۳۳ استان است. اندونزی با جمعیت ۲۳۸ هزارهزار نفر، چهارمین کشور سوت وكور دنیا است. نظام سیاسی این کشور جمهوری با انتخابات مجلس و ریاست جمهوری می‌باشد. می توان گفت که اسلام در اندونزی ارزش بالایی دارد و در این پست، نگاهی به موضوع دین اسلام در اندونزی پرداخته ایم.
تختگاه اندونزی، جاکارتا است. سوماترا، کالیمانتان (بُورنِئُو)، سولاوِسی، و پاپوآ (گینة نو) دیگر جزایر بزرگ اندونزی هستند. جزیره جاوه نیمی از جمعیت اندونزی را در خود جای داده و قلب فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و قدیمی اندونزی محسوب می‌شود و جا مركزی را در مجمع الجزایر اندونزی دارد. جزیره سوماترا درمعنای لغوی به‌معنی زمین است. این جزیره غربی‌ترین جزیره اندونزی محسوب می‌شود
اندونزی با نزدیک ۲۵۰ میلیون نفر جمعیت و با توجه به وجود اقوام و ادیان ناآشنا دگرگون در آن، به تنوع و گوناگونی موجود با شعار وحدت در عین کثرت آبرو می‌گذارد. اندونزی در ۱۷ اوت ۱۹۴۵ از هلند استخلاص یافت و رهایی آن در ۲۷ دسامبر ۱۹۴۹ به‌رسمیت مشخص و ناپیدا شد. اندونزی واپسین و ابتدا به‌مدت سه قرن و نیم تبدیل به مستعمره هلند شد، و بعداً پس از پایان جنگ جهانی دوم، اعلام استخلاص کرد.
ادیان
۸۶٫۱ درصد از مردم اندونزی مشرك هستند و و بقیه مسیحی، هندو یا بودایی هستند. اسلام توسط بازرگانان ملوان خوش كیش به این منطقه رسید.
ادیان در اندونزی
اندونزی بزرگترین مجمع الجزایر كره خاكی و چهارمین كشور پررفت وآمد جهان می‌باشد و از این لحاظ بزرگترین كشور اسلامی به‌شمار می‌رود. با آن‌كه اسلام دیرتر از وفور و كمی كشورهای خوش كیش وارد این كشور شد، به تدریج سراسر جزایر مسكونی آن‌را تحت پوشش قرار داد و البته ورود و گسترش آن نیز برخلاف برخی از نقاط، اسلام نه از راه لشكر كشی، بلكه به‌گونه آشتی آمیز و فرهنگی بوده است. نشر اسلام یکی از برجسته‌ترین و در عین حال مبهم‌ترین مراحل تاریخ اندونزی است. سوداگران اغنیا مسلمان، برحسب ظاهر قرن‌ها قبل از تثبیت اسلام در اجتماعات بومی در این کشور حضور داشته‌اند. زمان و علت و حالت و چندی گرایش مردم اندونزی به پذیرش اسلام مورد بحث وفور و كمی از عالمان بوده و هست؛ و چون مدارک موجود در این زمینه بسیار اندک و اغلب نارسا است، وصول به نتایجی مشخص و قطعی امکان پذیر نیست. در این خصوص به نظر میرسد دو رواج کلی به وقوع پیوسته است؛ بدین ترتیب که از یک طرف بومیان اندونزی در تماس با اسلام واقع شده آن را پذیرفته‌اند و از سوی دیگر اجانب خوش كیش آسیایی (اعراب، هندیان، چینیان و…) در مناطقی از اندونزی سکنای دائم گزیده و با پیوند جذب آداب و زندگی محلی شده و به‌حدی با بومیان در آمیخته‌اند که اختتام خود جاوه‌ای یا ملایو و… شده‌اند. این دو عادت شاید اغلب در آلودن با یکدیگر واقع شده باشند و هر گاه سندی حاکی از این باشد که برای مثال سلسله‌ای از مسلمانان در منطقه‌ای تأسیس شده، اغلب درک این قضیه دشوار است که کدام یک از دو جریانِ یاد شده در ایجاد آن مؤثرتر بوده‌است.
لذا با توجه به توضیح بالا می‌توان گفت که کشور اندونزی دراوایل قرن هفتم هجری (چهاردهم میلادی) با اسلام که از طریق جزیره سوماترا به‌ویژه شهر آچه، وارد آن شد، آشنا گشت و اسلام به‌سرعت در آن توسعه یافت. برخی از مورخان می‌گویند اسلام در قرن سیزدهم میلادی وارد این کشور شده و برخی دیگر، همچون دمشقی و مقریزی تاریخ ورود اسلام را قرن اول هجری می‌دانند. دین اسلام توسط بازرگانان هندی، ایرانی و عرب در کشور اندونزی منتشر گردیده است.[۴] نام جاوه، نامی است که مسلمانان اندونزی بدان نام در جهان اسلام مشخص و ناپیدا می‌شدند و از دیر باز حجاج جاوه‌ای شهرتی در جهان اسلام داشتند. این نام، مختص به اصلی‌ترین جزیره اندونزی دارد که شهر جاکارتا نیز در آن قرار دارد. در حال حاضر ۸۸ درصد از جمعیت این کشور نیك آیین و اکثریت آنان بر مذهب شافعی هستند.
تشیع در اندونزی
ورود تشیع به‌اندونزی
تاریخ شیعه در این كشور به آغاز دعوت اسلامی و ورود مسلمانان به این مجمع الجزایر باز می‌گردد. بنا بر اسناد(از قبیل سنگ قبر، آثار قدیمی و باستانی)، جمعی از پژوهشگران بر این باورند که تاریخ تشیع در اندونزی نیز همراه با ورود اسلام به این کشور، به سده‌های اولیه هجری باز می‌گردد. آثاری هم که از قبور مسلمین در این هوا بوم وبر بر جای مانده است؛ بیانگر این حقیقت است که حداقل از سده چهارم هجری، تشیع در آنجا وجود داشته است. اگر این مطلب با قرائن و شواهد محکم، تأیید و تثبیت گردد که علت رسوخ تشیع به اندونزی، فرار شیعیان علوی به‌سمت مشرق جهت یافتن پناهگاهی امن بوده، می‌بایست قبول کرد که شمار شیعیان نیز در گذشته‌های دور در این کشور قابل توجه بوده است.
نخستین شیعیان
پروفسور جایادیننگراد، تاریخ نگار سنی مذهب اندونزیایی و استاد دانشگاه‌اندونزی، عقیده دارد که دین اسلام توسط شیعیان به این سرزمین راه یافته است. گروهی از شیعیان امروز این کشور از نوادگان محمد بن علی و حسن بن علی بن جعفر الصادق(ع) هستند که برای حفظ جان خود از ممالک دیگر متنفر و در این كشور ساکن شدند. سرور این مهاجران شیعه که پس از مبارزه‌های متعدد توده و تنك با خوارج اباضیه به‌اندونزی، هند، فیلیپین، مالایا و جزایر سلیمان هجرت کرده‌اند، احمد بن عیسی بن محمد بن علی بن الامام جعفر صادق(ع)، ملقب به مهاجر قرار داشته است. برخی از آن مهاجران با دختران سلطان ها و حاکمان محلی زناشویی کرده و در پاره‌ای موارد، به مراتب و مشاغل عالی و حتی سلطنت رسیده بودند. سلاله این افراد که تا امروز در اندونزی ادامه دارد، همگی شیعه امامیه هستند. علاوه بر این، در سال ۷۱۷ ه.ق نیز یک گروه از کشتی‌های تجاری ایرانی، که شامل سی و پنج کشتی بود، تعداد زیادی از مبلغان شیعه را در سواحل این کشور پیاده کرده و به بخش‌های مختلف این زمین رسانده بود.
از مهم‌ترین علویان مهاجر احمد بن عیسی بن محمد بن علی بن جعفر بن محمد(ع) است که در سال ۳۱۷ هجری وارد این منطقه شده است. او و دیگر مهاجران در جزایری که امروز معروف به مالایا، اندونزی، فیلیپین و جزایر سلیمان است وارد شده‌اند. این افراد با مزاوجت که با مردم این دیار داشتند، نفوذ خود را حفظ کرده، به كوی بالای مدنی جمعی دست یافتند، به‌گونه‌ای که هنوز هم خاندان‌های آنها مشهور است.
سادات اندونزی
سادات اندونزی از نسل علی بن جعفر عریضی هستند كه در قرن نهم با كشتی به اندونزی آمده‌اند. در اندونزی به جای كلمه «سید» كلمه «حبیب» (حبائب یعنی سادات) را به كار می‌برند.
سادات و هاشمی‌های اندونزی که اغلب آنها سادات حضرمی (حضرموت یمن) هستند و طبقه لكنته را در میان مردم اندونزی تشکیل میدهند، از عرق ویژه‌ای در میان مردم برخوردارند و مردم برای احترام، دست آنها را می‌بویند (چرا که ماچ كردن و بوسه گرفتن گازگرفتن دست برای عرق در میان آنها رایج نیست.) بعضی از سادات در پست‌های مهمی در دولت به کار زرخرید و آزاد شده‌اند. شمار سادات حدود نیم میلیون نفر محاسبه شده است. سادات مورد نظر شامل سادات شیعی، شافعی و حتی نواصب می‌باشند. سادات اندونزی به‌شدت علاقه‌مند به حفظ اصالت عربی و هاشمی خود هستند، از این رو، در تحصیل زبان عربی تلاش جدی دارند و مناسبت خود را با حضرموت همچنان حفظ کرده‌اند.
آداب و رسوم شیعیان
نوشتار اصلی: مراسم تابوت
از جمله مهم‌ترین مراسم‌های شیعیان، مراسم تابوت است. مسلمانان غیرشیعه نیز به این مراسم عرض می‌گذارند. مردم برخی از مناطق کشور هنوز پایبند مراسم عاشورای حسینی(ع) بوده، به این روز قدیمی husein hona (روز حسین) می‌گویند. همچنین به‌مناسبت تاسوعا و عاشورا در فراوانی از شهرها تابوتی را با آداب خاصی حمل می‌کنند و به مصیبت زدگی می‌پردازند. یکی از دانشگاه‌های شهر را نیز حوض شیعه نام گذاشته‌اند.
تشیع در خلق معاصر
عواملی از قبیل فشار و تسلط دولت استعمارگر هلند در سال‌های طولانی و بروز جنگ‌های مختلف داخلی از یک سو، عدم دنباله حرکت مبلغان شیعه پس از منقرض شدن نسل پیشین از سوی دیگر و سرانجام ورود مذهب شافعی موجب شد که مردم از تشیع دور بمانند.
تاکنون ده‌ها کتاب از علامه طباطبایی، شهید مطهری و شهید صدر و دیگر فلاسفه شیعه، به زبان اندونزی ترجمه و چاپ شده است. حتی دیده شده که علمای اهل سنّت به مؤسسات شیعه بازآیی و از آنها درخواست کتاب‌های شیعه
پس از فتح تنش اسلامی ایران شیعه حیات مجدد یافته و از لحاظ رشد فکری و سیاسی، راه تعالی را طی می‌نماید.
تقسیم بندی شیعیان اندونزی
شیعیان اندونزی را می‌توان به دو گروه شیعیان قدیم و شیعیان جدید تقسیم بندی کرد.
گروه اول را عمدتاً سادات تشکیل میدهند که علی‌رغم گذشت زمان و تغییر مذهب، بخش عمده‌ای از این گروه، هنوز هم خود را شیعه امامیه دانسته، خویشاوندی خود به اهل بیت(ع) را موجب شرافت و افتخاری بزرگ برای خود می‌دانند.
گروه دوم، آن گروه از شیعیان هستند که اکثر قریب به اتفاق آنها، پس از توفیق آشوب اسلامی به مذهب شیعه روی آورده‌اند. این گروه که جمعیتی بین پنجاه تا هشتاد هزار نفر را تشکیل میدهند، هم دوره در نواحی و مناطق مختلف اندونزی، از جمله جاکارتا، سولاوی، باندونگ و برخی مناطق دیگر، پراکنده هستند و از لانه و حله همگانی معاشرتی و انفرادی مناسبی نیز نسبت به دیگر همکیشان خود در کشورهای تایلند و مالزی متمتع می‌باشند.
امروزه مذهب شیعه در میان اندیشمندان، دانشگاهیان، تجّار و اقشار مختلف این کشور، اعم از عرب و غیر عرب، سید و غیر سید، پیروانی دارد و اقلیت شیعه در اندونزی با بهره‌گیری از معارف اهل بیت(ع) و تکیه بر وحدت اسلامی، توانسته‌اند زندگی مسالمت‌آمیزی با برادران شافعی مذهب خود در این کشور داشته باشند و از وجهه و حیثیت مناسبی نیز متمتع گردند.
تأثیر اغتشاش اسلامی ایران
انقلاب اسلامی همراه با نوشته‌های شهید مرتضی مطهری،جعفر سبحانی، علامه طباطبایی و دیگر اندیشمندان شیعی، که به زبان اندونزیایی ترجمه شده، به تفرقه راه یافت، به گونه‌ای که پس از سال‌های تمام آزرم نسبت به علما و روحانیان، آنان را از نو به علما و حكمت دانان علوم اسلامی مسئلت ساخت و این پدیده مثبت را می‌توان در چند برابر شدن علاقه‌مندی آنان به درس علوم اسلامی نگاه کرد.
آمار شیعیان
گرچه آزادی دین در قانون اساسی اندونزی آمده است، اما دولت رسماً تنها شش دین را به رسمیت می‌شناسد: اسلام، پروتستان، آیین کاتولیک روم، هندوئیسم، بودیسم و کنفسیوس. اندونزی اگرچه دولتی اسلامی نیست؛ با این حال کشوری است با بیشترین جمعیت مسلمان. بیش از ۸۶/۱ درصد از کل جمعیت اندونزی مسلمان، ۸/۷ درصد مسیحی، ۳ درصد هندو و ۱/۸ درصد نیز به بوداییان و اتباع ادیان دیگر مختص دارد. بیشتر بودایی‌ها در اندونزی معاصر چینیان بومی‌اند. اگرچه اکنون آیین هندو و بودا در اقلیت هستند، با اینحال تأثیرات قابل توجهی بر فرهنگ اندونزیایی گذاشته‌اند. در قرن سیزده اولین دین پذیرفته شده از سوی اندونزیایی‌ها تحت تأثیر بازرگانان شمال سوماترا اسلام بوده که در قرن ۱۶ دین مسلط در اندونزی گردید.
بر اساس گزارش‌های رسمی، تعداد شیعیان در کشور اندونزی به چند هزارهزار نفر میرسد. غزارت از شیعیان برای حفظ امنیت و تندرستی خانواده هایشان، مذهب خود را پنهان نگه می‌دارند. متأسفانه در دهه‌های گذشته، شیعیان در اندونزی با تبعیض‌های شدیدی از جانب دولت این کشور رو‌به‌رو شده‌اند. آمارهای غیر رسمی، هم حاکی از آن است که جمعیت شیعه در اندونزی، در حال حاضر بیش از ده میلیون نفر است که نیمی از آنها را شیعیان کاملاً اعتقادی تشکیل میدهند؛ یعنی از نظر اعتقادی مانند یک شیعه عجم هستند. به‌علاوه، گرایش به شیعه در اندونزی، روز به روز در حال اضافه است؛ تا جایی که نفوذ شیعه در بخش‌های اقتصادی و سیاسی این کشور، کاملاً محسوس است.
با وجود اینکه از شمار شیعیان این کشور اطلاع دقیقی در دست نیست، اما با توجه به برخی شواهد قابل اطمینان بااهمیت به یاد ماندنی و قرائن زیادی که در جامعه کنونی مسلمانان اندونزی وجود دارد، می‌توان پذیرفت که امروز در تمام جزایر مسکونی اندونزی تعداد زیادی شیعه وجود دارد. در این زمینه سه آمار وجود دارد
